Jedną z najczęściej występujących form działalności gospodarczej jest firma rodzinna. Starzejący się właściciel takiego przedsiębiorstwa może z czasem zechcieć przekazać swoją własność dzieciom lub krewnym. Potomkowie bądź dalsza rodzina mogą stanąć także przed faktem dokonanym, gdy właściciel przedsiębiorstwa umiera bez sporządzonego testamentu. Jeszcze do listopada 2018 roku śmierć właściciela oznaczała likwidację przedsiębiorstwa, ale od wejścia w życie (25 listopada 2018) nowej Ustawy o sukcesji sytuacja się zmieniła.
Wprowadzenie Zarządu Sukcesyjnego
Nowe przepisy prawa wprowadziły instytucję Zarządcy Sukcesyjnego dla jednoosobowej działalności gospodarczej, który umożliwia firmom kontynuowanie działalności przez przedstawicieli kolejnego pokolenia. Takie rozwiązanie pozwala na zachowanie zdolności operacyjnej oraz ciągłości działalności. Wspominanym Zarządcą Sukcesyjnym może być powołany przez przedsiębiorcę, osobę, która dziedziczy przedsiębiorstwo oraz małżonka, będącego współwłaścicielem firmy. Od momentu ustanowienia działa we własnym imieniu na rachunek właściciela przedsiębiorstwa w spadku. Jego zadaniem jest przede wszystkim prowadzenie firmy zmarłego przedsiębiorcy do czasu ustalenia dalszych jej losów przez spadkobierców – zasadniczo jest to jednak okres do dwóch lat od śmierci właściciela.
Zwolnienie od spadku i darowizn
Na przejmowanie firmy po śmierci właściciela wpływają także nowe regulacje dotyczące zwolnień z podatku od spadku i darowizn, które obowiązują do 25 listopada 2018 roku. W ich świetle nie zachodzi już konieczność płacenia podatku od odziedziczonej firmy. Zwolnienie to przysługuje nabywcom, którzy:
- będą prowadzić przedsiębiorstwo przez okres co najmniej dwóch lat od momentu jego nabycia;
- oraz zgłosili nabycie własności firmy bądź udziału w niej właściwemu naczelnikowi Urzędu Skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu (stwierdzającego nabycie w spadku przedsiębiorstwa), zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia bądź wydania europejskiego poświadczenia spadkowego.
Należy mieć na uwadze, że zwolnienie to przysługuje osobom niespokrewnionym ze spadkodawcą oraz bliskimi.